“Er moet geld verdiend worden, dus flink blazen met die machine.” Dit soort teksten hoor ik regelmatig voorbij komen tijdens mijn trainingen aan machinisten. Maar geloof me. Een grotere fout kun je niet maken. In deze blog leg ik uit waarom je het best kunt graven met een laag toerental.
Maar voordat ik dat doe even een stukje techniek. De moderne motoren van tegenwoordig zijn uitgerust met meerdere kleppen per cilinder, variabele turbo’s en een computergestuurd motormanagement en HDI brandstof inspuiting. Allemaal technieken die toegepast worden om het maximale koppel van de motor (de maximale kracht van de machine) bij een zo laag mogelijk toerental te kunnen gebruiken.
Machines uit de vorige eeuw hadden een brandstofpomp, die op één vast moment één shot diesel kon injecteren per verbrandingsslag. Een moderne HDI motor van de huidige generatie injecteert tot wel 6 druppeltjes per verbrandingsslag. En deze zijn ook nog qua hoeveelheid- en timing geregeld- en afgestemd op: motortemperatuur, motorbelasting, toerental en luchtdruk.
Klinkt allemaal ingewikkeld. Maar waar het op neer komt is dat moderne motoren een stuk slimmer zijn dan hun voorgangers, waardoor ze minder toeren hoeven te maken om dezelfde kracht te kunnen leveren. Moderne motoren bereiken hun maximale koppel al bij 40% van het maximale toerental. Kortom: het is helemaal niet nodig om “flink te blazen”.
Echter hoor ik vaak zeggen: “Ja, maar bij een laag toerental draait de machine niet soepel. Hij doet niet wat ik wil en reageert te traag”. Een moderne diesel heeft bij een heel groot toerenbereik zijn maximale kracht. ‘Onderin’ dat bereik, bij lage toerentallen, is de kracht net zo groot als ‘bovenin’ bij hoge toerentallen. Mocht je graafmachine inderdaad minder soepel draaien bij een laag toerental dan is die waarschijnlijk niet goed afgesteld of ….. de machine is niet zo goed als je dacht.
Want bij de betere machines heeft de constructeur natuurlijk nagedacht over eventuele nadelen of nadelige bijverschijnselen. Dat heeft geleid tot slimme hydrauliekpompen, die samenwerken en aangestuurd worden door een computer.
Bij hoge toerentallen is er meer warmteontwikkeling in de motor door meer wrijving en daarom is er meer brandstof nodig. De kracht wordt NIET groter. En daarmee kom ik aan bij de belangrijkste reden om te graven met een laag toerental: het scheelt enorm in de portemonnee!
In de praktijk is namelijk bewezen, dat het managen van het toerental door de machinist 20 tot 25% brandstofbesparing oplevert. Daarnaast spaar je met het matigen van je toerental ook nog eens het milieu. Want 25% minder brandstofverbruik = 25% minder CO2 uitstoot!
Daar komt nog bij dat de motor harder slijt wanneer je veel werkt met een hoog toerental. Want hoe sneller een motor draait, hoe meer omwentelingen per minuut. Dus de zuigers en lagers maken ook meer meters. Dat betekent ook: meer slijtage van de motor.
Nee, dat gaat te ver. Want een hoger toerental maakt wel snellere bewegingen mogelijk. Wanneer je intensief moet zwenken (bv bij het laden van een vrachtwagen) of een stukje moet rijden en dus veel vermogen (pk’s, snelheid) nodig hebt, dan mag je gerust even “blazen”.
Over de auteur: Dick Kroesbergen geeft trainingen aan machinisten en is expert op het gebied van Duurzaam Draaien.
